Yüksek lisans öğrencisi Kyle Atkins-Weltman, birkaç yıl önce bir okul projesi için dinozor fosillerini incelerken bazı tuhaflıklar fark etti.
Atkins-Weltman’ın bir fosil koleksiyoncusundan aldığı kemiklerin “Cehennem Tavuğu” olarak bilinen ve kuş benzeri bir dinozor türü olan Anzu wyliei’ye ait olması gerekiyordu. Ancak kemikler olması gerekenden daha küçüktü.
Atkins-Weltman, söz konusu dinozorun öldüğünde henüz erişkinliğe ulaşmamış olabileceğini düşündü ve kemikleri daha kapsamlı inceleme için bir anatomi profesörüne gönderdi.
Birkaç ay sonra sonuçlar eline ulaştığında kendi deyişiyle Atkins-Weltman’ın “kalbi duracak gibi oldu”. Kemikler ne bir Anzu’ya ne de bilinen başka bir türe aitti. Atkins-Weltman, o güne kadar bilinmeyen bir tür keşfetmişti.
“HER ŞEY O KADAR ŞANS ESERİ OLDU Kİ”
Şu an Oklahoma State Üniversitesi’nde doktora çalışmalarını sürdüren Atkins-Weltman, Eoneophron infernalis adı verilen bu yeni türün keşfini geçtiğimiz günlerde tüm dünyaya duyurdu.
Araştırmacılar Eoneophron infernalis’in tıpkı Anzu gibi kuş benzeri ancak daha küçük boyutlu bir dinozor olduğuna inanıyor. Tıpkı Anzu gibi Eoneophron infernalis’in de uzun pençeleri ve bacakları, dişsiz gagaları, vücutlarını kaplayan tüyleri ve kısa kuyrukları olduğunu düşünülüyor.
Öte yandan Eoneophron infernalis, 90-95 santimetre boylarında ve 70-75 kilo ağırlığındayken, Anzu’ların 150-155 santimetre boyunda ve 250-255 kilogram olduğu tahmin ediliyor.
28 yaşındaki Atkins-Weltman, The Washington Post’a yaptığı açıklamada, bir tür keşfedip isimlendireceğini (ve bunu henüz üniversitedeyken yapacağını) hiç düşünmediğini belirtti.
Anatomi ve omurgalıların paleontolojisi üzerine çalışan Atkins-Weltman, “Her şey o kadar şans eseri oldu ki durumu idrak edebilmem en az iki üç günümü aldı. Arşimet gibi ‘Buldum’ demedim de ‘Bu işte bir iş var’ dedim” ifadelerini kullandı.
“JURASSIC PARK’TA DİNOZORLARIN TARAFINI TUTUYORDUM”
Atkins-Weltman kendini bildi bileli dinozorlarla ilgilendiğini, çocukken ağlamasını durdurmak isteyen büyüklerin kendisine dinozor ya da sürüngen fotoğrafları gösterdiğini belirtti ve ekledi: “Jurassic Park filmlerini izlerken diğer seyirciler insanların kaçmasını isterken ben dinozorların tarafını tutuyordum.”
Ocak 2020’de Kansas Üniversitesi’nde yüksek lisans yaparken dokuz dinozor türünü kapsayan bir araştırma projesine başlayan Atkins-Weltman, bir fosil satıcısından 5.000 dolar karşılığında bir Anzu’ya ait olduğuna inanılan uyluk, kaval ve ayak tarağı kemikleri satın aldı.
Araştırmacılar kemikleri Montana, North Dakota, South Dakota ve Wyoming eyaletlerini kapsayan ve geçmişte birçok dinozor fosilinin tespit edildiği Hell Creek Formasyonu’nda bulmuştu.
Anzu fosilleri de 2010’ların başlarında burada keşfedilmişti. Bilim insanlarının bu türe “Cehennem Tavuğu” adını vermesinin sebebi Anzu’ların insan büyüklüğünde bir tavuk gibi görünmesiydi.
ANZU YAVRUSU DEĞİL BİLİNMEYEN BİR TÜR OLDUĞU ANLAŞILDI
Anzu’ların uyluk kemikleri dikey şekilliydi ancak Atkins-Weltman elindeki kemikleri incelediğinde, kemik başının beklediğinden daha kısa ve eğik açılı olduğunu fark etti. Dahası incelediği ayak bileği kemikleri kaval kemiğine kaynamıştı. Anzu’ların böyle bir özelliği olduğu bilinmiyordu.
Dinozorla ilgili daha fazla bilgi sahibi olmak isteyen Atkins-Weltman, 2020 yazında elindeki kemikleri Oklahoma State Üniversitesi’nde anatomi dersleri veren Holly Woodward’a gönderdi.
Kemiklerin ortasından aldığı kesitleri mikroskop altında inceleyen Woodward, “Genç hayvanların kemiklerinin içindeki halkalar genelde kalın olur. Bu da hızlı büyümeye işaret eder. Ancak Atkins-Weltman’ın gönderdiği kemiklerin içindeki halkalar oldukça inceydi. Yani dinozorun büyüme süreci yavaşlamış hatta neredeyse pik yapmıştı” diye konuştu.
Bu durum Woodward’a kemiklerin erişkin ya da erişkinliğe çok yaklaşmış bir dinozora ait olduğunu gösteriyordu. Dolayısıyla bilim insanları kemiklerin henüz gelişmemiş bir Anzu yavrusuna değil, kendine has özellikleri olan keşfedilmemiş bir türe ait olduğu sonucuna vardı.
BU KEŞİF NEDEN ÖNEMLİ?
Atkins-Weltman kemiklerin yapısındaki farklılığın sebebini merak etmekle birlikte yeni bir türe ait olacaklarını öngörmemişti.
Geçmişteki araştırmalar, dinozor popülasyonlarının, 66 milyon yıl önce dünyaya asteroid çarpmadan evvel azalışa geçtiğine işaret ediyordu. Ancak Atkins-Weltman’ın keşfi Anzu’ların ve Eoneophron infernalis’lerin dahil olduğu Caenagnathidae ailesindeki biyoçeşitliliğin artmakta olduğunu gösteriyor.
Yeni türler genellikle profesyonel araştırmacılar tarafından keşfedilmekle birlikte, Atkins-Weltman gibi genç yaşta bunu başaran başka öğrenciler de var. Örneğin geçen yıl Alabama’da yaşayan bir gencin, ailesinin mülkünde o güne kadar bilinmeyen bir balina türü keşfettiği öne sürüldü. Aynı şekilde Tennessee’den iki üniversite öğrencisi de daha önce bilinmeyen bir kerevit türünü tanımladı. Yine geçen yıl Montana State Üniversitesi’nden yapılan açıklamada, bir öğrencinin yeni bir dinozor türünün bulunmasında etkin rol oynadığı bildirildi.
HEM HEYECAN HEM BASKI
Şubat 2021’de Woodward, Eoneophron infernalis kemiklerini koruma altına alınması için Pittsburgh’da bulunan Carnegie Doğal Tarih Müzesi’ne gönderdi. Bu keşfi yapmasına vesile olan araştırma projesine devam eden Atkins-Weltman ise şu an Tyrannosaurus rex üzerine çalışıyor.
PLoS One dergisinde yayımlanan keşfin kendisini heyecanlandırdığını ifade eden Atkins-Weltman, aynı zamanda daha iyisini yapması gerektiği yönünde bir baskı hissettiğini belirtti ve ekledi: “Çıtayı buraya koyduğunuzda herkesin yapacağınız diğer her şeyi buna göre değerlendireceğini biliyorsunuz.”
Ziyaretçilerin Kretase döneminin Kuzey Amerika’sını deneyimleyebileceği bir müze projesini hayata geçirmek istediğini de belirten Atkins-Weltman, mekânda triseratops modelleri, döneme ait bitkiler ve diğer dinozorlar olacağını söyledi. Anlaşılan o ki Atkins-Weltman müzesine Eoneophron infernalis modelleri de ekleyecek.
The Washington Post’un “A student was inspecting dinosaur fossils. He discovered a new species.” başlıklı haberinden derlenmiştir.
